Thân máy và khả năng tác nghiệp
Thân máy
Pentax K-1 không phải là một máy ảnh đẹp, nhưng thiết kế rắn chắc, trang bị các bánh xe hầm hố biến nó trở thành chiếc Toyota Landcruiser của DSLR và tôi thực sự thích thú với điều này. Kích thước của nó là nhỏ gọn hơn nhiều so với bất kì máy nào của dòng 5D nhưng điều này thực ra là chiều rộng của nó ngắn hơn. Chiều cao tương đương nhưng dày hơn và nặng hơn một chút. Cảm giác cầm rất chắc, đầm tay chứ không nhẹ như những máy không gương lật hiện tại.
Hệ thống bánh xe và các phím bấm kết hợp với nhau rất tốt và tạo cho tôi cảm giác thân thuộc vì nó giống như hệ thống của Pentax 645Z mà tôi đang sử dụng. Sự khác biệt lớn nhất là vị trí nút “live view” nằm ở góc trái phía trên thay vì nằm gần 04 phím điều hướng nhưng tôi đã làm quen với việc này rất nhanh chóng và thích vị trí mới hơn. Các nút bấm tiếp xúc rất dễ và chính xác, không như các nút trên 645Z, nhô cao hơn và phải ấn sâu hơn. Sau một vài buổi làm quen, tôi đã có thể điều khiển nó bằng trực giác như hệ thống các phím trên máy Canon cũ. Khuyết điểm là việc di chuyển điểm lấy nét và tùy chỉnh chế độ lấy nét không nhanh như Canon chỉ bằng một nút “joystick”.
Với K-1, Pentax đã bổ sung thêm một bánh xe thứ ba trên đỉnh máy để tùy chỉnh nhanh một loạt chức năng. Các chức năng tùy chỉnh được thiết lập bằng cách xoay bánh xe chuyển chế độ thứ hai ở mặt trên bao gồm các tính năng ISO, bù trừ sáng và HDR. Cá nhân tôi nhận thấy việc tùy chỉnh ISO hay EV dễ hơn khi bấm một nút mặt trên và xoay bánh xe bằng ngón cái nhưng thực sự tốt hơn nữa khi xoay bằng bánh xe thứ ba và không phải bấm vào menu. Tôi cũng nhận ra rằng bánh xe thứ ba xoay khá là cứng. Nhược điểm duy nhất đó chính là diện tích màn hình LCD phụ cũng vì vậy mà nhỏ hơn. Thành thật mà nói thì tôi cũng không thường sử dụng LCD phụ nhiều như là nhìn vào màn hình chính hay màn hình nhỏ khi nhìn qua kính ngắm quang học.
Tôi là “fan” hâm mộ lớn của Pentax với tính năng thiết lập chế độ riêng “User Mode”. Đây không phải là tính năng mới vì Canon cũng có 03 chế độ “C” nhưng Pentax cho phép tùy biến cá nhân nhiều hơn như có thể lưu hoặc xóa những thông số trong quá trình chụp tại chế độ đó ngay khi chuyển sang chế độ khác. Thậm chí có thể thay đổi chế độ chụp từ Av sang M, hoặc bất kì điều gì mà không cần phải thiết lập lại từ đầu khi dùng chế độ “C” của Canon. Tiện ích không dừng lại ở đó, Pentax có đến 05 chế độ “User”, Tôi có thể thiết lập các chế độ M, B, Av, Av với Crop và “time lapse”, tất cả đều được lưu lại trên một bánh xe duy nhất. Và cũng như Pentax 645Z, bạn cũng có thể đặt cho mỗi chế độ một cái tên, có thể nhấp nháy trên màn hình lần đầu tiên cài đặt để giúp bạn ghi nhớ chế độ này là cài đặt những gì. Có một vài tính năng trong Menu dường như không được lưu lại trong cài đặt “User” gây phiền hà đôi chút – ví dụ như tôi muốn tắt chức năng xem ảnh trước trong “chế độ chụp time lapse” nhưng không thể mà phải tự mình cài đặt.
May mắn sao mà K-1 cũng được trang bị 02 khe cắm thẻ nhớ SD mà những máy ảnh chuyên nghiệp cần phải có. Pentax 645Z cũng có kết cấu tương tự và tôi bắt đầu loại bỏ dần những thẻ nhớ CF mà tôi dùng trên máy ảnh Canon trong nhiều năm.
Tác nghiệp
Cảm nhận đầu tiên khi cầm trên tay đó là giống như tôi đang cầm 645Z – nơi gắn dây bấm mềm nằm ngay vùng tay nắm máy ảnh. Mặc dù máy ảnh khi chụp bằng điều khiển từ xa thường gắn lên chân máy nhưng tôi có thói quen luôn cầm lấy máy ảnh và điều này thực sự làm vướng víu khi gắn dây bấm mềm lên máy. Nó thậm chí còn tệ hơn 645Z vì nơi gắn điều khiển từ xa thấp hơn do đó tôi có thể thả lỏng tay một chút để tránh nó. Ít nhất thì điều này là cần thiết khi tôi phơi sáng và tôi có thể xử lý việc này bằng cách dùng điều khiển từ xa không dây ( điều khiển bằng remote thông qua cổng hồng ngoại).
Một vấn đề nhỏ đó là việc bán cầm tay khá nhỏ và không đủ sâu để cầm chắc. Tay tôi khá to nên những ngón tay thường dư ra một khoảng phía trước bán cầm, điều đó làm tôi cảm thấy không ổn lắm, tay hơi bị thả lỏng. Một trong những lý do mà tôi thích DSLR hơn là máy ảnh không gương lật đó chính là việc cầm máy chắc chắn, thoải mái và thuận tiện cho công việc. K-1 không hoàn toàn đáp ứng tốt tiêu chí cầm chắc chắn này so với máy Canon 5D mark iii và hiện tại tôi hài lòng nhất đó là grip tay cầm của chiếc máy ảnh 645Z. Đây không phải là đòi hỏi khắt khe, tôi chỉ muốn diễn tả lại cái cảm giác khi cầm nó. Và cũng chẳng phải là vấn đề gì khi dùng trên chân máy hoặc với ai có bàn tay nhỏ hơn tôi.
Thêm một khía cạnh nữa mà tôi cảm thấy không ưng ý lắm đó là phương pháp chọn chế độ lấy nét. Có một nút tùy chọn chế độ lấy nét nằm phía trên cần gạt chuyển đổi (tự động hoặc bằng tay) và kết hợp với 04 phím điều hướng để di chuyển vùng hoặc điểm lấy nét. Các phím bấm này nằm không xa lắm so với nút lấy nét ( tôi thường sử dụng chế độ lấy nét riêng thay vì dùng chung với nút bấm chụp). Do vậy tôi thấy có chút chậm hơn so với hệ thống được trang bị gần như hoàn hảo của Canon. Tôi cũng chắc rằng tốc độ và khả năng xử lý nhanh sẽ làm cho bạn tự tin hơn nhưng có lẽ đây sẽ không bao giờ là một hệ thống tối ưu.
Thao tác máy ảnh trong môi trường thiếu sáng là rất tuyệt vời khi Pentax rất chu đáo trang bị hệ thống đèn LED hỗ trợ cho máy. Với 02 đèn LED nhỏ nằm phía sau màn hình LCD giúp điều khiển được các phím bấm mặt sau. Thậm chí trang bị cả cho khe cắm dây bấm mềm và nơi tháo lắp ống kính. Những tính năng này được tùy biến thỏa thích trên máy. Tôi thậm chí nhận ra rằng ngay cả khi tắt máy, bạn vẫn có thể bật đèn hỗ trợ thay ống kính – do đó bạn có thể thay ống kính thoải mái trong đêm với một chiếc máy ảnh tắt nguồn. Tại sao một ứng dụng hay như này lại không được trang bị trên những máy trước đó cơ chứ ( gào thét ) . Thật là một tính năng tuyệt vời, một minh chứng hùng hồn cho triết lý của Pentax – Ném mọi công nghệ tìm được vào đứa con tinh thần.
Với nhiếp ảnh phong cảnh thì thật là một thảm họa của Canon khi màn hình LCD là cố định trên dòng máy 5D. Màn hình nghiêng trên Pentax 645Z “ơn giời” là rất hữu dụng khi đặt máy ở vị trí thấp ( hay thậm chí ở độ cao bất khả kháng khi gắn trên chân máy). K-1 thừa hưởng ý tưởng đó và cải thiện tốt hơn khi đặ lên trục giữa và trượt trên 04 thanh thép không gỉ. Cơ chế này cho phép tùy chỉnh độ nghiêng của màn hình rất tiện lợi khi chụp chân dung. Bạn cũng chẳng cần phải lo lắng khi dùng vì màn hình này là cực kì chắc chắn.
Giao diện người dùng
Tôi không có nhiều điều để nói về hệ thống menu. Nó được sắp xếp rất hợp lý, người dùng Pentax khi nắm được nguyên tắc sẽ rất nhanh chóng làm chủ và tùy biến nhanh. Một khi thành thục, bạn sẽ hạn chế tối đa việc bấm vào menu, thay vào đó các phím bấm bên ngoài sẽ làm rất tốt việc đó. Giống như hầu hết các máy DSLR chuyên nghiệp, các thông số và tính năng đều được thể hiện trên các phím bấm và bánh xe cho phép người dùng tùy biến một cách nhanh chóng, trực quan. Những người muốn cảm ứng trên máy ảnh sẽ phải thất vọng nhưng với tôi thì tôi không bao giờ cần tính năng đó trên máy ảnh, tôi không quan tâm.